1 Nisan 2013 Pazartesi


Prix Pictet : Binyılın Odağı ‘Güç’  İstanbul Modern’ de 


*Sağ:Daniel BeltráPetrol Sızıntısı #1: Yakılan petrol birikintisinden çıkan duman yükseliyor. Meksika Körfezi’nde yüzeydeki petrolü arındırmak için 411 kontrollü yakma operasyonu yapıldı17 Haziran 2010Meksika Körfezi, ABD

*Sol:Guy TillimBir geleneksel dansçı ve kalabalık, havalimanından mitinge yürüyen Jean-Pierre Bemba’yı selamlıyorTemmuz 2006Kinshasa, Demokratik Kongo Cumhuriyeti


İçinde bulunduğumuz zamanın toplumsal ve çevresel sorunlarına dair kolektif bir çaba, yaşadığımız bin yılın tanığı fotoğraflar… Cenevre Merkezli özel banka Pictet & Cie tarafından 2008 yılında başlatılan Prix Pictet, fotoğrafın gücüyle geniş ve paradoksal bir tema yaratarak, odağını 4. Yılında ‘Güç’ konusuna çeviriyor


Günümüzün en önemli fotoğraf ödüllerinden Prix Pictet, hayranlık uyandıran ama aynı zamanda rahatsız eden görüntülere sahip, geniş bir tema olan ‘Güç’ile dünyayı dolaşıyor. Prix Pictet’ in kazanan ismi, finale kalan 10 ülkeden katılan 12 sanatçının içinde bulunduğumuz zamanın toplumsal ve çevresel sorunlarına dair kolektif bir bilinç yaratan çalışmalarının bir araya geldiği Londra’ daki Saatchi Gallery’ nin sergi açılışında 9 Ekim 2012’ de açıklanmıştı. Prix Pictet: Güç sergisi şimdilerde Macaristan’ın başkenti Budapeşte ve Hollanda’ nın başkenti Amsterdam’ da yer alan Hungarian House of Photography ve Huis Marseille Museum for Photography ile eş zamanlı olarak İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi’ nde de 28 Nisan’ a kadar görülebilir.

Özel bir banka olan Pictet & Cie tarafından 2008 yılında başlatılan Prix Pictet, sırasıyla “Water”, “Earth” ve “Growth” temalarından sonra, dördüncü yılında hayli ses getiren “Power” teması ile binyılın çevresel ve toplumsal sorunlarına dikkat çekmeyi başarmış dünyanın önde gelen fotoğraf ödülleri arasında yer alıyor. Sergi fotoğrafın gücü ile insan ve doğa arasındaki hayatta kalma mücadelesi, sebep olduğumuz hasar karşısındaki çaresizliğimiz, toplumsal güç çatışmaları, işgal ve isyanlarla bugün içinde bulunduğumuz dünyadaki iktidarın ikilemlerini anlatıyor. Hayranlık uyandırırken aynı zamanda da rahatsız edici görüntülere sahip sergi, İstanbul Modern seyircisini tedirginlik verici güç olgusu etrafında, yakın geçmişte yaşadığımız ve halen yaşamakta olduğumuz çarpıcı gerçekleri cesurca düşünmeye davet ediyor. Umudun ve yenilenmenin aracını büyük şirket ve kuruluşların sürdürülebilirlik konusundaki destekleyici yaklaşımlarında aramak her ne kadar ironik olsa da, Pictet & Cie, dördüncü yılında İsveç Merkezli yardım örgütü Medair’ ı destekliyor ve Pictet & Cie, destek ödülünü adaylardan Simon Norfolk’ un çalışmalarına layık görerek Medair bölgesinde çalışan Afgan ve uluslararası çalışanların da desteğiyle dünyanın dikkatini Bamyan eyaletine çekmeyi hedefliyor.

İnsanının çok temel bir ikilemini ele alan dördüncü Prix Pictet’ yi çatışmaları, dünyadaki olayları yada toplumsal meseleleri ele alan büyük boyutlu renkli çalışmaları ile tanınan Luc Delahay kazandı. Prix Pictet’ in iki ödülü bulunuyor: biri 100.000 İsveç Frangı para ödülü, diğeri ise aday fotoğrafçılardan birinin Banka’ nın sürdürülebilirlik projesi yürüttüğü bir bölgeyi fotoğraflamak üzere davet edildiği Destek Ödülü. 100.000 İsveç Frangı para ödülüne layık görülen Luc Delahay, 1985 yılında Sipa Press fotoğraf ajansına katılmış, savaş muhaberliğine odaklanmış ve 1994 – 2004 yılları arasında Magnum ajansına üye olmuş bir fotoğrafçı. Aynı zamanda çalışmaları dünyanın dört bir yanında sergilenen sanatçının, yayınlanmış birçok kitabı da bulunmakta. Delahay’ ın kazandığı ödüller arasında, Prix Pictet fotoğraf ödülü dışında Deutsche Börse Fotoğraf Ödülü (2005) ve Robert Capa Altın madalyası (2002, 1992 ) ödülleri de yer alır. 1962, Fransa doğumlu sanatçı, fotoğraf sanatına olan ilgisini ‘ Genellikle insan ilişkilerinin görünür, çok, faal ve problemli olduğu bir mesafede kalıyorum. Anlatıyla ve fotoğrafın gerçeklik üzerindeki fenomenolojik etkisiyle ilgileniyorum.’ cümlesi ile tanımlıyor. Maruz kalınan ve ona tepki verenlerin gerçeklikleri Delahay’ in objektifinden İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi’ nde tüm çıplaklığıyla  görülebilir.

İspatın varlığını zayıfı sindiren güç kelimesi tanımlıyor; şehir banliyölerindeki varolma savaşlarını, Meksika’daki BP petrol sızıntısı karşısındaki çaresizliğimizi ve insana özgü birçok ikilemi bellediğimize kazımaya hazır Prix Pictet: Güç sergisinin bir diğer güçlü ismi de Joel Sternfeld. Kanada’ lı sanatçının objektifinden 2005 yılının Kasım ayında düzenlenen Birleşmiş Milletler Iklim Değişikliği Konferansına katılan Gana Ormancılık Komisyonu Kurumsal Müdürü Robert Kofi Bamfo’ nun yüzünde görülen endişe ve çaresizliklik ile, Sternfeld dolaysız bir biçimde bir otoritenin global şirketlerin çevreye verdiği zararın karşısında kifayetsiz kalışının portresini gösteriyor bizlere. Bugün içinde bulunduğumuz dönem, insanla dünyanın temel ilişkisinin değişime uğradığı bir zaman aralığına düşüyor. Sternfeld ise bu değişimi, Değiştiğinde isimli bir metin yaratarak gelmesi umut edilen bir dönüm noktası için tüm dünyadan olumlu tepkileri topluyor.

Yabancılaşmış Bölge olarak çağırılan 30 kilometre yarıçapındaki alana objektifini çeviren Azerbeycan uyruklu Rena Effendi ise 4. Düzenlenen Prix Pictet fotoğraf yarışmasının bir diğer güçlü ismi.  Nükleer faciasının uzun vadeli etkilerinin hala görüldüğü Ukranya Çernobil’ e ve Yabancılaşmış Bölge’ de yaşayan çoğu yaşlı kadın olan 200’ den fazla insana objektifini çeviren Effendi, insan gücünün yıkım karşısındaki direnişini ve bu güçle beraber gelen ısrarı gözler önüne seriyor. SSCB’ de büyüyen Rena Effendi, 2001 yılında fotoğraf çekmeye başlamış ve ardından gelen başarılı çalışmaları ile 2002 – 2008 yılları arasında gerçekleştirdiği Pipe Dreams: A Chronicle of Lives Along the Pipline projesi ile Getty Images Editoryal Fotoğraf bursu da dahil bir çok ödüle imza atmış. Sanatçının çalışmaları arasında İran ve Türkiye’ yi de ele alan çeşitli fotoğraflar Effendi’ nin portfolyosunda görülebilir.

Yolu İstanbul Modern’ e düşen sanatseverleri en çok etkileyen bir diğer çalışma ise Daniel Beltra‘nın Meksika’daki hepimizin, oturduğu yerden seyirci kalarak hayretler içinde izlediği petrol sızıntısını anlattığı fotoğrafı Petrol Sızıntısı #9. Beltra, Meksika Körfezi’ nde yaşanan sızıntı sırasında Louisiana kıyısından çıkıp, yaşanan çevre felaketini 900 metre yükseklikten fotoğraflıyor ve bu vesile ile toplumun petrole olan bağımlılığını utandıran Petrol Sızıntısı #9 adlı fotoğrafı gözler önüne seriyor. Daniel Beltra’ nın objektifinden çıkan bu gerçek bize sadece petrole olan bağlılığımızdan bahsetmiyor; aynı zamanda bizi felaketten etkilenen yaklaşık 1000 kilometrelik sahil şeridinden ve halen devam eden temizleyici maddenin etkilerinden bir şekilde haberdar ediyor.

Pirx Pictet: Güç sergisine tanıklık eden her kişi, sergiyi gezdikten sonra bir olgunun karşısında güçsüz kılınan insan gözüne bürünüyor ister istemez. Provokatif olduğu kadar değişik bakış açılarını da barındıran serginin diğer sanatçıları arasında; Robert Adams, Mohamed Bourouissa, Philippe Chancel, Edmund Clark, Carl De Keyzer, Jacqueline Hassink, An-My Lê, Joel Sternfeld ve Guy Tillim yer alıyor. İnsanlığın yakın tarihine dürüstçe bakan ve gücün yarattığı yıkımların gerçekliğine ışık tutan sergi, insanın dünya üzerindeki sürdürülebilir olan ya da olmayan yönleriyle yansıttığı endişe ile bugün yaşadığımız dönem insanın farkındalığını arttırmayı hedefliyor. Geri döneceğimiz bir noktayı çoktan geçmeden, 28 Nisan’ a kadar İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi’ nde görülebilen Prix Pictet: Güç sergisine siz de bir göz atın, bakın bakalım, hala bir umut var mı? 


* İstanbul Modern web sitesi